ประโยชน์ของถ่าน

ข้อมูล จากกระทรวงพลังงานระบุว่า แบตเตอรี่หรือถ่านไฟฉาย เป็นอุปกรณ์ไฟฟ้าชนิดหนึ่งที่สามารถเกิดพลังงานไฟฟ้าในตัวเอง เนื่องจากปฏิกิริยาเคมีที่บรรจุอยู่ภายในตัวแบตเตอรี่นั้นๆ พลังงานไฟฟ้าที่ได้คือ ไฟฟ้ากระแสตรง

1. ชนิดคาร์บอน-สังกะสี ใช้กันมาตั้งแต่ปี 2443 ให้กระแสไฟฟ้าโดยปฏิกิริยาเคมีซึ่งมีสังกะสีเป็นขั้วลบ ส่วนขั้วบวกเป็นผลผสมของแมงกานีสไดออกไซด์กับวัสดุอื่นๆ เป็นถ่านไฟฉายที่มีอายุการใช้งานสั้น และให้กระแสไฟฟ้าน้อย มักจะเสื่อมสภาพได้โดยง่ายระหว่างรอการจำหน่าย

2. แบตเตอรี่ชนิดอัลคาไลน์ พัฒนาเพื่อใช้กับงานที่ต้องการกระแสไฟฟ้าสูง ถ่านไฟฉายชนิดนี้จะมีอายุการใช้งานเป็น 10 เท่าของถ่านไฟฉายธรรมดา

3. แบตเตอรี่ชนิดปรอทออก ไซด์ แบตเตอรี่ชนิดสังกะสีกับปรอทออกไซด์ให้ระดับพลังงานสูงกว่าแบตเตอรี่แบบ คาร์บอน-สังกะสี และแบตเตอรี่แบบอัลคาไลน์ นอกจากนี้ ร้อยละ 80-90 ของสารต่างๆ ที่บรรจุในแบตเตอรี่ชนิดนี้ จะทำปฏิกิริยาให้พลังงานไฟฟ้าได้ตลอดอายุขัยของแบตเตอรี่

4. แบตเตอรี่ชนิดเงินออกไซด์ มีคุณสมบัติเหมือนแบตเตอรี่ชนิดปรอทออกไซด์ แต่ทำงานในอุณหภูมิต่ำได้ดีกว่า และให้ค่าความต่างศักย์สูงถึง 1.5 โวลต์ (ปรอทออกไซด์ให้ 1.35 โวลต์) เนื่องจากมีราคาค่อนข้างแพง จึงมีผลิตเป็นแบบเม็ดกระดุมเท่านั้น

5. แบตเตอรี่ชนิดลิเธียม โดยทางทฤษฎีธาตุลิเทียม มีระดับพลังงานสูงที่สุด เมื่อเทียบกับโลหะอื่นๆ ดังนั้น แบตเตอรี่ที่ใช้กระแสไฟฟ้า โดยปฏิกิริยาเคมีระหว่างขั้วคาโทดที่เป็นลิเธียม กับคาโทดอะไรก็ตามจะเป็นแบตเตอรี่ที่มีอายุการใช้งานนานที่สุด

6. แบตเตอรี่ชนิดอัดไฟซ้ำได้ (ชนิดนิเกิล-แคดเมียม) ผลิตออกมาเหมือนถ่านไฟฉายทั่วไป แต่สามารถอัดไฟใหม่ได้สูงถึง 500 ครั้ง

ถ่านไฟฉายที่นิยมใช้กันในบ้านเรามีหลายขนาดด้วยกัน ได้แก่

D เป็นถ่านไฟฉาย ขนาดใหญ่สุด เส้นผ่าศูนย์กลาง x ความสูง คือ 33×60 ม.ม.

C ที่เรียกว่า ขนาดกลาง มีขนาด 25.8×50 ม.ม.

AA ขนาดเล็ก มีขนาด 13.5-14.5×51 ม.ม.

AAA ขนาดเล็กจิ๋ว มีขนาด 10.5×44.5 ม.ม.

AAAA ขนาดเล็กจิ๋วหลิว หาซื้อยากและมีราคาแพง มีขนาด 8.3×42.5 ม.ม.

ถ่าน ไฟฉายชนิดพิเศษผลิตออกมาเพื่อสะดวกกับสิ่งประดิษฐ์ใหม่ๆ และเก็บประจุไว้ได้นาน เช่น ถ่านไฟฉาย “เฮฟวี่ดิวตี้” (Heavy Duty) และ “ซูเปอร์เฮฟวี่ดิวตี้” (Super Heavy Duty) เซลล์ไฟฟ้าแบบนี้สร้างมาจากสารอัลคาไลน์ หรือเรียกว่าถ่านไฟฉายแบบ “อัลคาไลน์” ลักษณะจะเหมือนกับถ่านไฟฉายทั่วๆ ไป แต่อายุการใช้งานจะนานกว่าถ่านไฟฉายธรรมดา

โครงสร้างคือ ตัวถังภายนอกจะเป็นสังกะสี ทำหน้าที่เป็นขั้วลบ ภายในจะมีแท่งคาร์บอนทำหน้าที่เป็นขั้วบวก โดยมีสารเคมีเพื่อทำให้เกิดปฏิกิริยาทางเคมีและก่อให้เกิดประจุไฟฟ้า มีแรงเคลื่อนไฟฟ้า 1.5 โวลต์เป็นมาตรฐาน

นอกจากนี้ ยังมีถ่านไฟฉายแบบใช้งานกับนาฬิกาควอตช์ กล้องถ่ายรูป เครื่องคิดเลข เกมกด ภาษาชาวบ้านเรียกว่า ถ่านแบบ “กระดุม” ถ่านไฟฉายแบบนี้จะมีชนิดเมอร์คิวรี่ออกไซด์ ชนิดลิเธียม ชนิดแคดเมียม ชนิดนิเกิล-แคดเมียม เป็นต้น